Poradnik dla rodziców i dzieci na temat zagrożeń związanych z korzystaniem ze sprzętu komputerowego i Internetu
Media cyfrowe stały się nieodzownym narzędziem aktywności współczesnego człowieka. Niosą ze sobą wiele korzyści, ale są tez źródłem wielu zagrożeń, szczególnie dla młodszego pokolenia, które nie wyobraża sobie czasów bez komputera czy telefonu komórkowego.
Do najczęściej wymienianych zagrożeń związanych z używaniem komputera, Internetu należą:
- zagrożenia społeczne
związane są z anonimowością i brakiem hamulców przy komputerze i w Sieci. Często niektórzy ludzie zachowują się w Sieci na zasadzie przeciwieństwa do swojego poprawnego życia. Anonimowość Internetu prowadzi do utraty samokontroli, sprawia , że ludzie przestają dbać o odpowiednie zachowania społeczne. Prowadzi to do cyberprzemocy: kłamstwa, agresywnych zachowań, straszenia, wyśmiewania, poniżania kogoś co może skutkować samotnością, depresją, próbami samobójczymi.
Dzieci przebywając na portalach społecznościowych, grając w gry komputerowe poświęcają mniej czasu na utrzymywanie realnych kontaktów, co skutkuje mniejszą liczbą rzeczywistych kompetencji w wyniku nieprawidłowego rozwoju tych obszarów mózgu, które odpowiadają za zachowania społeczne. Komunikacja w świecie wirtualnym powoduje, że rozmowy są płytkie, dialogi uproszczone, a użytkownicy nie zwracają uwagi na gramatykę i interpunkcje.
-zagrożenia dla zdrowia fizycznego
nadmierne korzystanie z komputera może powodować dolegliwości narządu wzroku, bóle głowy, pleców, ramion,. nadgarstkowe, skurcze mięśni, zapalenie ścięgien nadgarstka, reakcje alergiczne. Najczęstszą dolegliwością są różnego rodzaju zaburzenia widzenia; łzawienie , pieczenie , zmęczenie oczu. W wyniku długotrwałego przebywania przed monitorem może dojść do powstawania wad wzroku. Pojawia się problem ze sprawnością wszystkich palców dłoni.
- zagrożenia intelektualne,
to szok informacyjny i bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny. Nadmiar danych oraz wielkie tempo ich przekazu - w zestawieniu z ograniczeniami poznawczymi wynikającymi z właściwości funkcjonalnych uwagi i pamięci - stwarza subiektywne poczucie dezorientacji, chaosu, bezradności a nawet zagrożenia.
Dzieci i młodzież coraz częściej sądzą, że komputer może być panaceum na wszystko, że jest doskonały, niezastąpiony, nieomylny, możliwy do wykorzystania w każdej sytuacji.
- Zagrożenia moralne to przede wszystkim łatwy i niekontrolowany dostęp dzieci i młodzieży do informacji o treściach niepożądanych. Nowym zjawiskiem pojawiającym się w sieci jest tzw. sexting, czyli przesyłanie treści o charakterze erotycznym, głównie swoich nagich lub półnagich zdjęć za pomocą Internetu i telefonu komórkowego
Patostreamy to krótko mówiąc wulgarne treści, poniżanie i głupota na YouTube.
Moda na patostramy zaczęła się stosunkowo niedawno, o czym świadczy to, że o zjawisku mówi się mniej więcej od początku 2018 roku. Są to często bardzo długo trwające transmisje, w których przekazywane są bardzo kontrowersyjne treści. Inwencja patostreamerów jest niewyczerpana: obrażanie i poniżanie innych, bijatyki, organizowanie libacji alkoholowych czy chwalenie się swoją głupotą to tylko niektóre przykłady tego, co autorzy patostreamów relacjonują na żywo.
Patostreamy tak szybko zyskały popularność ponieważ są one bowiem kontrowersyjne i budzą wielkie emocje. Coś takiego zawsze przyciąga widzów. Widz oglądający tak ekstremalne treści, może podnieść poczucie swojej wartości poprzez to, że w przeciwieństwie do patostreamera, może uważać się za normalnego. Widz uważa, że ma dystans do tego, co widzi na ekranie. Jednak tak naprawdę, już samo oglądanie tych transmisji, jest działaniem na korzyść patostreamerów.
Wśród osób często korzystających z komputera, Internetu, gier komputerowych często występuje:
- utrata zainteresowania wszelkimi formami aktywności społecznej,
- zaniedbanie życia rodzinnego,
- zaniedbywanie nauki,
- zapominanie o posiłkach,
- zaburzenia w sferze uczuć i emocji,
- utrwalenie postaw egocentrycznych,
- zaburzenia w zakresie własnej tożsamości,
- zawężenie zainteresowań i możliwości intelektualnych,
- zmiana języka (zubożenie, techniczny slang, używanie skrótów),
- niekontrolowanie czasu spędzanego w Sieci,
- rezygnacja z innych rozrywek i przyjemności,
- brak troski o własne zdrowie (zarwane noce, nieregularne posiłki) i higienę osobistą,
Internet to miejsce, które jest często wykorzystywane do działań niezgodnych z etyką i prawem. Dzieci są wyjątkowo narażone na nieprzyjemne konsekwencje swoich działań w Internecie ze względu na łatwowierność oraz brak doświadczenia. Mogą być zarówno ofiarami przestępstw i wykroczeń, jak i sprawcami (najczęściej nieświadomie). Podając swój adres zamieszkania, udostępniając dane swojej skrzynki e-mail, czy nawiązując kontakt z osobami poznanymi za pośrednictwem Internetu, dziecko może stać się uczestnikiem zdarzeń mających nieprzyjemne, czasem wręcz niebezpieczne konsekwencje.
Najczęstsze zagrożenia związane z Internetem, mające konsekwencje prawne dla użytkownika:
- nielegalna wymiana plików muzycznych i filmowych
- pobieranie nielegalnego oprogramowania
- rozsyłanie spamu
- rozsyłanie wirusów
- włamania na strony internetowe (hacking)
- zakup za pośrednictwem Internetu kradzionych przedmiotów (najczęściej na aukcjach internetowych)
Zagrożenia dla dzieci ze strony przestępców korzystających z Internetu:
- kontakt z pedofilami
- kontakt z oszustami i naciągaczami
- kontakt z treściami pornograficznymi
- kontakt z materiałami nacechowanymi przemocą
- nakłanianie do ujawniania poufnych informacji (loginów, haseł, numerów kont, numerów kart kredytowych itp.)
Rady dla dzieci korzystających z Internetu:
- Nie dawaj informacji o sobie, takich jak: nazwisko, numer telefonu, adres domu lub szkoły, bez zgody rodziców. Bądź ostrożny wobec tych, którzy zbyt dużo chcą się dowiedzieć od Ciebie. Nie ma żadnych zasad, które zobowiązują Ciebie do podawania nazwiska, telefonu czy adresu. Zaufaj swojemu instynktowi, jeśli ktoś (w Sieci) sprawia Tobie przykrość odłącz się od niego bez wahania.
- Jeśli ktoś prześle Tobie informację, która wprawi Ciebie w zakłopotanie - zignoruj ją i zwróć się z tym do rodziców,
- Złym pomysłem jest przenoszenie znajomości z Internetu do realnego życia. Zazwyczaj osoby poznane w Sieci bardzo się różnią od tych jakimi są w rzeczywistości. Większość ludzi nie wierzy, że uczciwość jest jedną z największych wartości. Zatem wędrując po Sieci uważaj na siebie.. Jeśli planujesz spotkanie z kimś kogo poznałeś w Internecie - koniecznie powiedz o tym swoim rodzicom, koniecznie idź na spotkanie z kimś (z kolegą, nawet z rodzicem) nigdy sam.
- Nie otwieraj e-maili, plików lub Stron WWW, które otrzymałeś od osób, których dobrze nie znasz lub im zbyt nie ufasz. Jeśli dostajesz podejrzane e-maile, zbiory lub obrazki od kogoś kogo nie znasz, po prostu je skasuj. Możesz bardzo wiele stracić ufając komuś kogo nigdy wcześniej nie spotkałeś.
- Nigdy nie dawaj swojego hasła nikomu poza dorosłymi w swoim domu.
- Nigdy nie rób nic, co wiąże się z ponoszeniem kosztów przez Twoich rodziców jeśli nie uzyskałeś wcześniej na to od nich zgody.
Rodzicu pamiętaj o nadzorowaniu poczynań dziecka, które korzysta z komputera połączonego z siecią Internet.
/Pedagog szkolny/